Retrograde zonnewijzer – de zon treedt terug op haar schreden
Een bijzonder verhaal, bij een retrograde zonnewijzer beweegt de schaduw gedurende een aantal dagen per jaar de andere kant op!
Stokje in de grond
Wanneer je in Nederland op een zonnige dag een stokje rechtop in de grond steekt zie je de schaduw van dit stokje. Doordat de zon van oost naar west beweegt zie je ook de schaduw van het stokje bewegen. Deze schaduw beweegt met de klok mee. Probeer het zo maar even uit. Tot zover niets vreemds maar er bestaan zonnewijzers waarbij de schaduw gedurende een aantal dagen per jaar ook tegen de klok in beweegt. Dit effect wordt retrograde genoemd.
Ontwerp van de zonnewijzer
Pastoor van Lent vroeg mij om een zonnewijzer te maken waarop dit effect te zien is. Ik heb een zonnewijzer ontworpen aan de hand waarvan het effect kan worden toegelicht. Twee van deze zonnewijzers heb ik gemaakt. Een van de zonnewijzers staat in de Bijbelse tuin in Hoofddorp en daar wordt tijdens rondleidingen op verzoek uitgelegd hoe het werkt.
De schaduwwerper
De retrograde zonnewijzer heeft een losse schaduwwerper. Deze wordt op de datum van vandaag geplaatst. Ook staan er op de zonnewijzer de stippen die de uren aangeven. Rond september bijvoorbeeld staat de schaduwwerper ongeveer in het midden van de zonnewijzer en draait de schaduw van de schaduwwerper de hele dag met de klok mee. Rond 20 juni staat de schaduwwerper meer aan de rand van de zonnewijzer, tot je verbazing draait de schaduw rond het middaguur tegen de klok in.
Gebruiksaanwijzing retrograde zonnewijzer
Voor wie meer wil weten over de werking van dit type zonnewijzer, twijfel niet om contact op te nemen of kijk hieronder al naar de gebruiksaanwijzing:
Aflezen retrograde zonnewijzer deel 1
Aflezen retrograde zonnewijzer deel 2
Hendrik Hollander maakt meer bijzondere zonnewijzers.