Zonnewijzer Franeker
In het Friese plaatsje Franeker is het Eise Eisinga Planetarium gevestigd. Eise Esinga (1744-1828) bouwde dit planetarium rond 1776. Naast dit prachtige werk in het plafond van zijn huiskamer maakte Eise ook zonnewijzers. De zonnewijzer in de figuur hieronder is bijvoorbeeld van zijn hand.
Het woonhuis van Eise Eisinga is tegenwoordig een museum waar het planetarium te bezichtigen is. In dit museum is nog een tweede zonnewijzer aanwezig. Dit exemplaar heeft vergelijkbare lettertypen en decoraties. Deze zonnewijzer is echter niet gesigneerd en de vraag is nu voor welke plaats deze zonnewijzer gemaakt zou kunnen zijn en of het aannemelijk is dat Eise deze gemaakt heeft.
Analyse van belijning
Om de herkomst van een zonnewijzer te kunnen bepalen meet Hendrik Hollander MSc de belijning nauwkeurig in. Nadat dit gebeurd is bepaalt hij de breedtegraad op aarde waar de zonnewijzer goed werkt. Ook bepaalt hij de richting van de muur waarvoor de zonnewijzer is ontworpen.
Hieronder ziet u de gevonden breedtegraad (53.17) en de richting van de muur aangegeven in een satellietbeeld.
Franeker is goed mogelijk
De zonnewijzer is ontworpen voor vrijwel de breedtegraad van Franeker. Dat zou goed bij Eise Eisinga passen. Omdat de oriëntatie van de muur ook bekend is, kan gezocht worden naar een gebouw in de buurt van Franeker waarop de zonnewijzer goed zou werken.
De speurtocht gaat door
Hendrik Hollander MSc heeft tal van mogelijkheden onderzocht waaronder het geboortehuis van Eise, de school, de huizen van lokale notabelen en meer. Helaas is het huis waarvoor de zonnewijzer ontworpen zou kunnen zijn nog niet gevonden.
Wordt vervolgd!
Hendrik Hollander MSc heeft meerdere zonnewijzers geanalyseerd en gerestaureerd.
Heeft u een zonnewijzer om te restaureren of te herplaatsen?
Neem contact op met Hendrik Hollander MSc.